اولین کمیته پدافند غیرعامل دانشگاه علوم پزشکی یاسوج با هدف بررسی وضعیت فاضلاب‌های ورودی به رودخانه بشار از جمله بیمارستان امام سجاد(ع)، کارخانه قند، تصفیه خانه شهری و تصفیه خانه زندان مرکزی، فاضلاب شرکت کشاورزی و دامپروری پاتاوه تشکیل شد.
به گزارش روابط عمومی دانشگاه، دکتر سیده رقیه پناهی، سرپرست دانشگاه علوم پزشکی یاسوج، از برگزاری اولین کمیته پدافند غیرعامل این دانشگاه خبر داد. این کمیته با هدف ارتقای سلامت عمومی، کاهش آسیب‌پذیری‌ها، تداوم خدمات بهداشتی و درمانی، افزایش امنیت زیرساخت‌های حوزه سلامت و تسهیل مدیریت بحران‌ها تشکیل شده است.
دکتر پناهی اظهار داشت: این کمیته در راستای تقویت تاب‌آوری دانشگاه و ارائه خدمات بهینه در شرایط غیرعادی، فعالیت‌های خود را آغاز کرده است."
وی در ادامه افزود: کمیته پدافند غیرعامل دانشگاه با شش کارگروه تخصصی(درمان، بهداشت،غذا و دارو،پشتیبانی و امداد و نجات (فوریت‌های پزشکی)،آموزش و پژوهش، اطلاع‌رسانی و آرامش‌بخشی، اجتماعی و آمار و فناوری اطلاعات فعالیت خواهد پرداخت.
دکتر پناهی بر اهمیت همکاری و هماهنگی بین این کارگروه‌ها تاکید کرد و ابراز امیدواری نمود که با فعالیت منسجم این کمیته، در برابر هرگونه بحران به حداکثر رسانده شود.
در ادامه مهندس صالح پارسافر، مدیر سلامت محیط و کار معاونت بهداشت، با ابراز نگرانی شدید از وضعیت آلودگی رودخانه بشار، بر لزوم تسریع در اقدامات حفاظتی تاکید کرد. وی اظهار داشت: رودخانه بشار به منزله شاهرگ حیاتی استان کهگیلویه و بویراحمد است و نقش بی‌بدیلی در تامین آب شرب، صنعتی و کشاورزی، و همچنین حفظ زیست‌بوم و توسعه اقتصاد منطقه، به‌ویژه صنعت گردشگری، ایفا می‌کند.
مهندس پارسافر با اشاره به اینکه با وجود طرح‌های ساماندهی، رودخانه بشار همچنان با چالش‌هایی نظیر آلودگی و تخریب محیط زیست مواجه است، افزود: "این وضعیت، لزوم تسریع در اقدامات حفاظتی را برای حفظ این میراث طبیعی و اقتصادی ضروری می‌سازد.
مدیر سلامت محیط و کار معاونت بهداشت، نتایج یک پژوهش شش‌ماهه را تایید کرد که نشان می‌دهد رودخانه بشار بر اثر ورود فاضلاب از منابع مختلفی چون بیمارستان‌ها، کارخانه‌ها و تصفیه‌خانه‌ها به شدت آلوده شده است.
وی تصریح کرد: این آلودگی‌ها منجر به کاهش ظرفیت خودپالایی رودخانه شده و پیامدهای جبران‌ناپذیری از جمله تهدید جدی گونه‌های زیستی، آلودگی محصولات کشاورزی و آبزی‌پروری، و به خطر افتادن سلامت گردشگران و کشاورزان را در پی دارد. علاوه بر این، کاهش اکسیژن آب و بوی نامطبوع، از دیگر عوارض این آلودگی‌هاست.
مهندس پارسافر با اشاره به قوانین متعدد ایران در خصوص حفاظت از محیط زیست، به‌ویژه آب و پسماند، تاکید کرد: این قوانین با هدف تضمین سلامت محیط زیست و بهداشت عمومی، نظارت بر کیفیت و آلودگی، و اعمال مجازات برای متخلفین وضع شده‌اند. اجرای فوری و قاطعانه این قوانین برای حفظ کیفیت آب و سلامت عمومی، یک ضرورت مبرم است و نیاز به اقدامات جدی و فوری برای حفاظت از این شریان حیاتی منطقه را آشکار می‌سازد.
در ادامه نماینده کارخانه قند یاسوج در گفتگو با رسانه‌ها درباره وضعیت فاضلاب خروجی و اقدامات انجام‌شده برای حفظ محیط‌زیست توضیحاتی ارائه داد.
بر اساس گفته‌های این مسئول، از زمان راه‌اندازی کارخانه، یک خط لوله به طول ۸۰۰ متر برای انتقال فاضلاب‌ها ساخته شده است، اما این خط لوله دچار آسیب و شکستگی‌هایی شده است. در حال حاضر، این فاضلاب‌ها به عنوان آب کشاورزی استفاده می‌شود که این موضوع به عنوان یک معضل زیست‌محیطی شناخته می‌شود.
وی افزود: «دو عدد فیلتر ممبران تهیه شده است که در مسیر راه‌اندازی قرار دارد و در صورت وارد مدار شدن، خروجی مناسبی خواهند داشت.»
همچنین، کارخانه دارای ۶ حوضچه تثبیت است که در پایین‌دست روستای علی‌آباد، حدود ۲ کیلومتر فاصله از کارخانه، قرار دارند. در عملیات تصفیه چغندره، رنگبری و فرآیندهای دیگر، از آهک به عنوان مواد ضدعفونی و گندزدایی استفاده می‌شود که این مواد وارد تماس با پساب‌های کارخانه می‌شوند.
وی بیان کرد: انتقال پساب از کارخانه تا حوضچه‌های تثبیت، با هماهنگی محیط زیست و سازمان غذا و دارو در حال انجام است و تا یک ماه آینده، خط انتقال جدید بهره‌برداری می‌شود.»
در پایان، مسئول کارخانه تاکید کرد که فیلترهای ممبران با سرمایه‌ای بالغ بر ۱۹ میلیارد تومان خریداری شده است و این تجهیزات به زودی وارد مدار بهره‌برداری خواهند شد تا گام مهمی در بهبود شرایط زیست‌محیطی منطقه برداشته شود.
نماینده آب و فاضلاب شهری منطقه‌ای با اشاره به وضعیت تصفیه‌خانه‌ها و ضرورت ارتقای آن‌ها برای استفاده از پساب در آبیاری فضای سبز، اعلام کرد: «ارتقاء تصفیه‌خانه و استفاده از خروجی آن برای آبیاری فضای سبز، نیازمند تصفیه‌خانه‌ای تکمیلی با هزینه بالاست.
وی افزود: «در بلندمدت، اتصال به شبکه جمع‌آوری فاضلاب یاسوج گزینه بهتری است، چراکه در کوتاه‌مدت، راهبری و هزینه‌های جانبی زیادی دارد.»
نماینده آب و فاضلاب شهری با ابراز نگرانی از وضعیت فاضلاب تصفیه‌خانه امام سجاد، خاطرنشان کرد: خروجی فاضلاب تصفیه‌خانه امام سجاد خطرناک است و به عنوان منبع آلاینده، هم رودخانه و هم چاه‌های زیردست را تهدید می‌کند.
وی افزود: با وجود اینکه کلرزنی در مخازن انجام می‌شود، اما این مشکل به طور کامل حل نمی‌شود.
این مقام مسئول، به وضعیت حوضچه کارخانه قند نیز اشاره کرد و گفت: انتهای حوضچه کارخانه قند، یک حوضچه سپتیک با ۳۲ بالای ۱۰۰ واحد است و فاضلاب بسیار بدی دارد که تحت هیچ عنوانی نباید وارد رودخانه شود.
وی همچنین از خروجی فاضلاب گاوداری بنیاد، که مستقیماً وارد رودخانه می‌شود و بالای ۶۰۰ واحد است، ابراز نگرانی کرد و این امر را تهدیدی جدی برای رودخانه دانست.
نماینده آب و فاضلاب شهری در خصوص تصفیه‌خانه فاضلاب شهری توضیح داد: خروجی پساب تصفیه‌خانه شهری از یک سری مکانیزم تصفیه بیولوژیکی عبور می‌کند و هیچ‌گونه مواد شیمیایی در آن استفاده نمی‌شود. فقط خروجی آن کلرزنی می‌شود.» وی افزود: از ۴۸ هواده، تنها ۴۲ مورد در مدار است.
وی در پایان خاطرنشان کرد: اگر خروجی ۴ تصفیه‌خانه شهری و یک تصفیه‌خانه روستایی برای کشاورزی استفاده شود، به نفع ماست، زیرا ۳۲ تا ۲۰۰ واحد برای کشاورزی مجاز است.
این اظهارات، ضرورت برنامه‌ریزی جامع و سرمایه‌گذاری برای ارتقای سیستم‌های تصفیه فاضلاب در منطقه را بیش از پیش نمایان می‌سازد.
در ادامه نماینده محیط زیست استان با تاکید بر اهمیت مدیریت پسماند و پساب‌های عفونی در رودخانه بشار، گفت: تغییرات اقلیمی و نیاز به چاره اندیشی برای همه صنایع استان، اهمیت این موضوع را دوچندان می‌کند. بیمارستان امام سجاد که بالادست رودخانه بشار قرار دارد، چاه‌های تصفیه بالادست رودخانه را نیز تهدید می‌کند.
وی افزود: عدم پایش دوره‌ای انشعابات صنعتی توسط بیمارستان امام سجاد و عدم پرداخت هزینه آزمایشگاه به مرکز درمانی، سبب غیرفعال شدن این بخش شده است. در همین راستا، کارگروه مدیریت پسماند، احداث پل چهارم را برای عبور خط انشعابات در نظر گرفته است.
نماینده محیط زیست بر لزوم هم‌افزایی و همکاری بین بخش‌های مختلف برای حفاظت از محیط زیست و توسعه پایدار تاکید کرد و گفت که نیازمند جمع‌بندی نظرات و بررسی دقیق مسائل مربوط به صنعت خاصی هستیم.
